TRİYAK İLE LAMBA KARARTMA DEVRESİ

DENEYİN AMACI         : Triyak ile lamba karartma devresini çizme ve uygulama bilgi ve becerisini kazanmak.

DENEY BAĞLANTI ŞEMASI:

LAMBA KARARTMA DEVRESİ ARES

Malzeme Listesi:

• BT 136
• Diyak
• 5KΩ
• 500KΩ pot
• Pot başlığı
• 0,1uf/250V
• 2×2’li PCB klemns

DENEYDE KULLANILAN ALETLER:

1-Bread Board

2-AVOmetre

3-Devre Şemasında belirtilen elemanlar

 DEVRENİN ÇALIŞMASI           :

Triyak ile yapılan lâmba karartma (Dimmer) devresi, lâmbanın parlaklığını kontrol eder. Alternatif akımın pozitif ve negatif palslerinin düşey olarak kıyılması, dolayısıyla alternatif akımın etkin değerinin değiştirilmesiyle kontrol işlemi yapılır.P1 potansiyometresi ayarlanarak lâmbanın parlaklığı azaltılır veya çoğaltılır. Potansiyometrenin en küçük direnç değerinde lâmba parlak yanar, en büyük direnç değerinde lâmba söner.

 DENEYİN YAPILIŞI                  :

1. Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.

2. Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.

3. Devrenin doğruluğunu kontrol ediniz.

4. Öğretmeniniz denetiminde devreye enerji veriniz.

5. P1 potansiyometresini en küçük ve en büyük direnç değerine ayarlayarak, lâmbanın parlaklığının değiştiğini gözleyiniz.

6. Potansiyometrenin en büyük, orta ve en küçük direnç değerlerinde A noktasındaki gerilim değerini, alternatif akım voltmetresi ile ölçünüz.

7. Lamba parlak durumda iken triyak uçlarındaki gerilimi ölçünüz.

8. Lamba sönük durumda iken triyak uçlarındaki gerilimi ölçünüz.

9. Enerjiyi keserek devreyi dikkatlice sökünüz.

10. Bu temrine ait soruları cevaplandırınız.

 SORULAR                    :

1. Devredeki lamba açık devre (Kopuk) ise triyak iletime geçer mi? Nedenini açıklayınız.

2. Diyak kısa devre olursa, devrenin çalışmasını nasıl etkiler?

3. Lamba karartma devresinin nerelerde ve hangi tip lambalarda kullanıldığını yazınız.