Amaç: Opampların tersleyen yükselteç devresini kurarak çalışma prensibini kavrar, elde edilen deney sonuçlarını teoriyle karşılaştırmayı bilir.
Giriş: Opamplarda tersleyen ve terslemeyen girişler olmak üzere iki giriş bulunmaktadır. Tersleyen girişinin kullanılarak yapılan yükseltme işlemine tersleyen yükseltme adı verilir. Giriş sinyali ile çıkış sinyali arasında 1800 faz farkı meydana gelir.
Opampların Eviren (Tersleyen) Yükselteç Olarak Kullanılması isis dosyası
Tersleyen yükselteç devresinde, giriş gerilimi eviren girişe (-) uygulanmaktadır. Bu şekilde çıkış gerilimi ile giriş gerilimi arasında 1800 faz farkı meydana gelir. Çıkış gerilimi;
Uç = – ( Rf / Rg ). Ug dir.
Formüldeki (-) işareti, giriş ile çıkış gerilimlerinin ters fazlı olduğunu gösterir.
İşlem basamakları:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
3.Sinyal generatörünü 1 Vpp (1 KHz)’ e ayarlayıp girişe uygulayınız.
- Ölçüm tablosunda verilen Rf direnç değerlerini kullanarak, çıkış gerilimlerini osilaskoptan izleyip çiziniz.
- Sinyal generatörünü devreden çıkarınız. Ayarlı güç kaynağını 1 Volt’ a ayarlayıp girişe uygulayınız. Önceki basamakta yapılan işlemleri tekrarlayınız.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
Ölçüm tablosu:
Rf | Ug | Uç | Ug | Uç | Faz Farkı |
22 K | AC 1 Vpp | …… Vpp | DC 1V | ……… V | |
47 K | AC 1 Vpp | …… Vpp | DC 1V | ……… V | |
100 K | AC 1 Vpp | …… Vpp | DC 1V | ……… V |
Osilaskop Grafikleri:
Rf=22 K
Rf=47 K
Rf=100 K
SORULAR:
1.Devredeki Rf direncinin görevi nedir?
2.Rf direncinin değeri çıkış gerilimini nasıl etkilemektedir?
opamp evirmeyen yükselteç isis dosyası
İşlem basamakları:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
- Sinyal generatörünü 1 Vpp (1 KHz)’ e ayarlayıp girişe uygulayınız.
- Ölçüm tablosunda verilen Rf direnç değerlerini kullanarak, çıkış gerilimlerini osilaskoptan izleyip çiziniz.
- Sinyal generatörünü devreden çıkarınız. Ayarlı güç kaynağını 1 Volt’ a ayarlayıp girişe uygulayınız. Önceki basamakta yapılan işlemleri tekrarlayınız.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
ölçüm tablosu :
Osilaskop Grafikleri:
SORULAR:
1.Devredeki Rf direncinin görevi nedir?
2.Rf direncinin değeri çıkış gerilimini nasıl etkilemektedir?
3-Rf= 10 K, R1= 10 K yapıldığında kazanç ne olur?
AMAÇ: Opamplarlagerilim izleyici devresini kurarak çalışma prensibini kavrar, elde edilen deney sonuçlarını teoriyle karşılaştırmayı bilir.
GİRİŞ:Opamplarla yapılan gerilim izleyicilerde kazanç 1 olduğu için band genişliği oldukça yüksektir. Giriş empedansı çok büyük, çıkış empedansı ise oldukça düşüktür. Devrede Vg=Vç dir. Gerilim izleyici devreler empedans uygunlaştırmak ya da devreleri birbirinden yalıtmak amacıyla kullanılır.
opamp gerilim izleyici isis dosyası
Evirmeyen yükselteç devresinde, Rf= 0 ve R1= ∞ yapıldığında gerilim izleyici devresi elde edilir. Çıkış gerilimi;
Uç = Ug dir.
Görüldüğü gibi giriş gerilimi, çıkış gerilimi ile aynı genlik ve faza sahiptir. Devrenin giriş direnci büyük ve çıkış direnci küçüktür. Bundan dolayı empedans uygunlaştırmak amacıyla kullanılırlar.
DENEYİN YAPILIŞI:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
- Sinyal generatörünü ile ölçüm tablosunda verilen giriş gerilimlerini uygulayınız.Çıkış gerilimlerini osilaskoptan inceleyip çiziniz.
- Sinyal generatörünü devreden çıkarınız. Ayarlı güç kaynağı ile ölçüm tablosunda verilen giriş gerilimlerini uygulayınız. Çıkış gerilimlerini osilaskoptan izleyip çiziniz.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
ÖLÇÜM TABLOSU:
Ug | Uç | Ug | Uç | Faz Farkı |
AC 1 Vpp | …… Vpp | DC 1V | ……… V | |
AC 2 Vpp | …… Vpp | DC 2V | ……… V | |
AC 3 Vpp | …… Vpp | DC 3V | ……… V |
Osilaskop Grafikleri :
SORULAR :
1.Gerilim izleyici devresinin giriş gerilimi maksimum kaç volt olabilir? Neden?
AMAÇ: Opampla yapılan toplama devresinin yapısını ve çalışmasını bilir.
GİRİŞ:Toplayıcı devrenin yapımında eviren yükselteç devresi temel alınmıştır. Eviren giriş uçlarına bağlanan giriş sinyallerinin toplamı 180 0 faz farklı ve kazanca bağlı olarak çıkıştan alınır.Toplama devresinde giriş sayısı istenildiği kadar arttırılabilir. Herhangi bir sınırlama yoktur.
opamp toplayıcı isis dosyası
Toplama devresinin genel formülü;
Uç= – [(Rf/R1).Vg1 + (Rf/R2). Vg2]
Devrede Rf= R1= R2 olduğundan çıkış gerilimi;
Uç = -(Ug1+Ug2) dir.
Zener diyot, Ug1 girişine sabit bir gerilim uygulamak amacıyla kullanılmıştır. Ug1 giriş ucunda, zener gerilimi olan 3 V bulunmaktadır. Ug2 giriş gerilimi, ayarlı güç kaynağı ile uygulanabileceği gibi, +12 V ile şase arasına bağlanacak bir potansiyometre ile de uygulanabilir.
İŞLEM BASAMAKLARI:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
3.Ayarlı güç kaynağı ile ölçüm tablosunda verilen Ug2 gerilimlerini uygulayarak çıkış gerilimlerini osilaskoptan izleyerek çiziniz.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
ÖLÇÜM TABLOSU :
Ug1 | Ug2 | Uç | Faz Farkı |
DC 5 V | DC 1V | ……… V | |
DC 5 V | DC 2V | ……… V | |
DC 5 V | DC 3V | ……… V | |
DC 5 V | DC 4V | ……… V |
Osilaskop Grafikleri :
SORULAR:
1.Ug2 gerilimi 12 V yapılırsa çıkış geriliminin değeri ne olu? Neden?
2.Devredeki Rf direnci 15 K yapılırsa çıkış geriliminin değeri değişir mi? Neden?
AMAÇ:Opampla yapılan çıkarma devresinin yapısını ve çalışmasını bilir.
GİRİŞ:Çıkarma devresi olarak da isimlendirebileceğimiz fark devresi, (+) ve (-) girişlerine uygulanan sinyallerin farkını alır, çıkarma işlemini yapar.
opamp fark alıcı isis dosyası
Fark yükseltici devresi, girişlerine uygulanan iki gerilimin farkını alır. Devrede Rf=R1=R2=R4 olduğundan çıkış gerilimi;
Uç = Ug2-Ug1dir.
Zener diyot, Ug1 girişine sabit bir gerilim uygulamak amacıyla kullanılmıştır. Ug1 giriş ucunda, zener gerilimi olan 3 V bulunmaktadır. Ug2 giriş gerilimi, ayarlı güç kaynağı ile uygulanabileceği gibi, +12 V ile şase arasına bağlanacak bir potansiyometre ile de uygulanabilir.
İŞLEM BASAMAKLARI:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
- Ayarlı güç kaynağı ile ölçüm tablosunda verilen Ug2 gerilimlerini uygulayarak çıkış gerilimlerini osilaskoptan izleyerek çiziniz.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
ÖLÇÜM TABLOSU:
Ug1 | Ug2 | Uç |
DC 5 V | DC 2V | ……… V |
DC 5 V | DC 3V | ……… V |
DC 5 V | DC 5V | ……… V |
DC 5 V | DC 12V | ……… V |
Osilaskop Grafikleri :
SORULAR:
- Ug2 gerilimi 18 V yapılırsa çıkış geriliminin değeri ne olur? Neden?
AMAÇ: Opampla yapılan karşılaştırıcı devresinin yapısını ve çalışmasını bilir.
GİRİŞ:Karşılaştırıcı (Komparatör) devresinde opampın girişlerinden birisi referans olarak kabul edilir. Diğerine giriş gerilimi uygulanır. Geri besleme direnci kullanılmadığı için kazanç maksimumdur. Girişin referanstan büyük veya küçük olmasına göre çıkıştan + max. ya da– max. gerilim alınır. Opampın besleme gerilimi +/- 12 V kullanıldığı için çıkıştan yaklaşık olarak +/-10 V alınır.
Eviren girişe referans olarak zener diyot üzerinden 6 Volt uygulanmıştır. Ug 6 volttan büyük olduğunda çıkış +, Ug 6 volttan küçük olduğunda çıkış – olacaktır. Giriş ile referans arasındaki fark çok küçük dahi olsa çıkışta değişiklik hissedilir. Besleme gerilimi 12 Volt olduğundan R1 ve pot birbirine eşit olduğunda Ug=6 V olur. Potun değeri 47 K’ nın altına düştüğünde Ug<Uref olur. Potun değeri 47 K’ dan büyük olduğunda Ug>Uref olur.
Eğer eviren (-) giriş referans olarak kullanılırsa,
Ug>Uref olursa Uç + 10 V
Ug<Uref olursa Uç – 10 V
Eğer evirmeyen (+) giriş referans olarak kullanılırsa,
Ug>Uref olursa Uç – 10 V
Ug<Uref olursa Uç + 10 V
İŞLEM BASAMAKLARI:
- Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
- Bread – Board üzerine devreyi kurunuz.
3.Sırasıyla 4, 5, 6, 7, 8 volt girişe uygulayınız.
Ug | Uref | Uç |
DC 4 V | DC 6V | ……… V |
DC 5 V | DC 6V | ……… V |
DC 6 V | DC 6V | ……… V |
DC 7 V | DC 6V | ……… V |
DC 8 V | DC 6V | ……… V |
- Potansiyometreyi ayarlamak suretiyle çıkışın hangi giriş değerlerinden itibaren değişim gösterdiğini bulunuz.
- Sonuçları ölçüm tablosuna kaydediniz.
ÖLÇÜM TABLOSU:
SORULAR:
1.Karşılaştırıcı devre nerelerde kullanılabilir?
opamp karsilastirici ısıs dosyası
![]() |
![]() |
![]() |
TDA7294 ARES DOSYASI
Malzeme Listesi
- TDA 7294 + Soğutucu
- 330Ω
- 2x22kΩ
- 7,52kΩ
- 1Ω
- 10kΩ
- 3x100nf
- 2x10uf
- 2x22uf
- 470nf
- 2×2’li PCB klemens
- 3’lü PCB klemens
- 2x1N4007
- 5cmx5cm bakır plaket
- C5 karbon kağıdı
Çift kanal yapmak isteyenler için:
TDA7294_Stereo ARES DOSYASI
7294 Datasheet
GÜÇ KAYNAĞI DEVRESİ
SİMETRİK DOĞRULTMAC DEVRESİ ARES DOSYASI
GÜÇ KAYNAĞI MALZEME LİSTESİ
- 330KΩ
- 2x1000uf/35V
- 6A köprü diyot
- 2x 3’lü PCB klemens
Yardımcı Resimler
Malzeme Listesi:
- TDA 8571 + soğutucu
- 100nf
- 4x470nf
- 10KΩ stereo pot
- 5×2′li PCB klemens
- Stereo jack yuvası (kulaklık girişi)
- Çift taraflı Stereo jack kablosu
- 5cmx10cm plaket
tda8571j 4x40watt ares dosyası
Açıklamalar
1) PCB klemensler besleme girişi ve hoparlör çıkışları için kullanılacaktır.
2) Stereo jack yuvası sinyal girişi için kullanılacaktır.
3) İki kanal ses ayarı için stereo potansiyometre kullanılacaktır.
İşlem Basamakları
1) Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
2) Devre elemanlarının boyutuna göre en uygun baskı devreyi çiziniz.
3) Elemanların yerleşimini yapıp TDA 8571 için soğutucu bağlayınız.
4) Stereo kablonun bir ucunu stereo jack yuvasına diğer ucunu sinyal kaynağına (bilgisayar , cep telefonu, mp3 player vb… ) bağlayınız.
5) Çıkışa hoparlör bağlayıp besleme girişine +12v verip devreyi test ediniz.
6) Devreyi düzgün bir şekilde kutulayınız.
Malzeme Listesi:
- TDA 1554Q + soğutucu
- 39KΩ
- 10KΩ stereo pot
- 2x10nf
- 100nf
- 2x10uf
- 47uf
- 100uf
- 2200uf
- 3×2’li PCB klemens
- Stereo jack yuvası
- Çift taraflı Stereo jack kablosu
- 10cmx10cm plaket
Açıklamalar
1) PCB klemensler besleme girişi ve hoparlör çıkışları için kullanılacaktır.
2) Stereo jack yuvası sinyal girişi için kullanılacaktır.
3) İki kanal ses ayarı için stereo potansiyometre kullanılacaktır.
İşlem Basamakları
1) Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
2) Devre elemanlarının boyutuna göre en uygun baskı devreyi çiziniz.
3) Elemanların yerleşimini yapıp TDA 1554 için soğutucu bağlayınız.
4) Stereo kablonun bir ucunu stereo jack yuvasına diğer ucunu sinyal kaynağına (bilgisayar , cep telefonu, mp3 player vb… ) bağlayınız.
5) Çıkışa hoparlör bağlayıp besleme girişine +12v verip devreyi test ediniz.
6) Devreyi düzgün bir şekilde kutulayınız.
Malzeme Listesi:
- 741 ve soket
- 470kΩ
- 2×8,2kΩ
- 4x220kΩ
- 5kΩ pot
- 4x220kΩ pot
- 4x100nf
- 2x100uf
- 10uf
- 5x2li PCB klemens
- Mono jak yuvası (Gitar)
- Stereo jak yuvası (Kulaklık)
- 10cmx10cm plaket
4-girişli-mikser isis ve ares dosyası
Malzeme listesi:
- 741 + soket
- 2 x 2’li PCB klemens
- 3 x 100k pot
- 3 x 10k
- 33k
- 22k
- 47k
- 68k
- 1uf
- 47uf
4 x 3,3nf
Malzeme listesi:
- MQ-4 gaz sensörü
- 7805
- 741+soket
- Buzzer
- BC338
- 5.6V Zener
- 50KΩ pot
- 330Ω
- 2x1KΩ
- 2.2KΩ
- 27KΩ
- 2x100nf/25V
- Led kırmızı
- Led yeşil
- 3’lü pcb klemens
gas sensor isis dosyası
Malzeme Listesi:
- 741 + soket
- 2N3055
- 3x 100kΩ
- 2x 330kΩ
- 1kΩ
- 4,7kΩ
- 22Ω 5W
- 330nf
- 100nf
- 1000uf/25V
- 2’li PCB klemens
- Stereo jack yuvası
EVİRMEYEN YÜKSELTEÇ UYGULAMASI (SES YÜKSELTEÇ DEVRESİ 10W) ares ve isis dosyası