Görsel 2.11’daki devrede C1 kondansatörü R1 ve potansiyometre üzerinden şarj olur. C1 kondansatörü üzerindeki gerilim 30 volt civarındaki diyak eşik gerilimi üzerine çıktığında diyak iletime geçer. Diyak, triyakın tetiklenmesi için gerekli darbe sinyallerini sağlar. Diyağın iletime geçmesiyle triyak da tetiklenerek iletime geçer ve lamba yanar. Tetikleme akımının faz açısı kondansatör(C1) yardımıyla değiştirilir ve bu sayede triyak (BT136) ve yük (L1) üzerinde oluşan alternatif gerilimin dalga şekli ve büyüklüğü değişir. Karanlıkta çok yüksek direnç gösteren (MΩ) LDR açık devre gibi davranır. Aydınlıkta ise direnci azaldığından üzerine düşen gerilim de azalacaktır. LDR’ye paralel kondansatörün tetikleme seviyesine ulaşması daha uzun sürecektir. Tetikleme faz açısı arttığından triyak alternatif gerilimin kısa bir süresinde iletime geçecektir. AC gerilimin büyük bir kısmı lamba üzerine düşmeyecek ve lamba tam güçte yanmayacaktır.

Görsel 2.11: LDR kontrollü dimmer devresi

                MALZEME LİSTESİ

Adı Özelliği Sembolü Görünüşü Miktarı
Triyak BT136 (TO-220 kılıf) 1 adet
Diyak DB3 DO-35 1 adet
Direnç 33k 1 adet
Potansiyometre 220k 1 adet
Kondansatör 100nf/400V 1 adet
Lamba 220V 1 adet
LDR 5mm (10k) 1 adet

 

                İŞLEM BASAMAKLARI

  1. LDR’nin devreye bağlantısını yapmadan önce aydınlıkta ve karanlıkta (LDR’yi elle kapatarak) direncini ölçüp Tablo 2.10’ya yazınız.
  2. Görsel 2.11’daki devreyi kurunuz.
  3. Devre yüksek gerilimle çalıştığından devreye enerjiyi öğretmeniniz vermelidir!
  4. Elinizle LDR’yi karanlık ve aydınlık yaparak devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
  5. LDR’nin aydınlıkta ve karanlıkta verdiği en iyi tepkiyi potansiyometre ile ayarlayınız.

 

                DEĞERLENDİRMELER

Tablo 2.10: LDR Üzerine Düşen Gerilim

LDR Direnç (Ω)
Aydınlık  
Karanlık  

 

                SORULAR

  1. LDR üzerine düşen gerilim nasıl artmaktadır?
  2. LDR üzerine düşen gerilim diyak tetikleme gerilimin altında kaldığında ne olur?

 

 

Tags:

No responses yet

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Dersler