Görseldeki devrede giriş sinyali işlemsel yükseltecin eviren (-) girişinden uygulandığından giriş ile çıkış sinyali arasında faz farkı oluşur. Bu yüzden devre eviren yükselteç olarak adlandırılır. Devredeki RF geri besleme direnci, R1 ise giriş direncidir. Bu dirençlerin oranı kazancı belirlemektedir. Eviren yükseltecin kazancı formülüyle hesaplanır. Formüldeki (-) işareti çıkışın girişe göre terslendiğini göstermektedir. Kazanç ayrıca formülüyle de hesaplanabilir. Kazanç ne kadar yüksek olursa olsun çıkış gerilimi besleme geriliminden fazla olamaz.
Görsel 3.3: Eviren yükselteç devresi
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| Opamp | 741(DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| Direnç | 10k | 1 adet | ||
| Direnç | 22k | 1 adet | ||
| Direnç | 33k | 1 adet | ||
| Direnç | 47k | 1 adet | ||
| Direnç | 100k | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 3.3’teki devreyi kurunuz.
- Sinyal jeneratörü ile Vg ucundan 1Vpp ve 1KHz’lik AC sinyal uygulayınız.
- Osilaskobun birinci kanalını Vg noktasına (giriş ucu), ikinci kanalını Vç noktasına (çıkış ucu) bağlayınız.
- Osilaskopla ölçtüğünüz Vç değeri Tablo 3.1’e yazınız, giriş ve çıkış sinyallerini ayrılan yerlere çiziniz.
- Giriş sinyalini değiştirmeden RF geri besleme direncini 33k yaparak çıkış gerilim değerini Tablo 3.1’e kaydediniz.
- Giriş sinyalini 2 Vpp yapıp, RF direncini 47k ve 100k dirençlerle değiştirerek çıkış gerilim değerini Tablo 3.1’e kaydediniz.
- Kazanç değerlerini hesaplayarak Tablo 3.1’e yazınız.
DEĞERLENDİRMELER
Tablo 3.1: Çıkış Genliğini Ölçme
| Vg | R1 | RF | Vç | Kazanç (Vç/Vg) | Kazanç
-(RF/R1) |
| 1Vpp | 10k | 22k | |||
| 1Vpp | 10k | 33k | |||
| 2Vpp | 10k | 47k | |||
| 2Vpp | 10k | 100k |
SORULAR
- Giriş ve çıkış arasındaki faz farkı nasıldır?
- Devredeki RF direncinin görevi nedir?
- Tablo 3.1’de hesaplanan kazanç değerleri eşit midir? Neden?
Giriş ve çıkış arasındaki faz farkı, bir devre veya sistemdeki sinyallerin giriş ve çıkış noktaları arasındaki zaman veya açısal farkı ifade eder. Bu faz farkı, bir sinyalin girişteki anlık değerinin çıkıştaki anlık değerine göre ne kadar önde veya arkada olduğunu gösterir.
RF direnci, bir devre veya sistemde yüksek frekanslı sinyallerin iletimi sırasında kullanılan bir elemandır. Görevi, radyo frekansı devrelerinde güç transferini optimize etmek, sinyal kaybını azaltmak ve empedansı ayarlamaktır. RF dirençleri, yüksek frekanslı devrelerde sinyal bütünlüğünü korumak ve sinyal kaybını minimize etmek için kullanılır.
Tablo 3.1’de hesaplanan kazanç değerleri eşit olmayabilir. Bu durum, hesaplama yöntemleri, ölçüm hataları veya teorik modellemelerdeki farklılıklar gibi birçok nedenle olabilir. Eşit olmayan kazanç değerleri, genellikle pratikte beklenen çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir ve ideal koşullar altında bile birebir eşitlik beklenmeyebilir.
No responses yet