Zaman Gecikmeli Duran Devre (Turn Off)

Görsel 1.1’deki devrede butona basıldığı anda beyz polarması 0V olan TR1 transistörü kesime gidecektir. C-E arası açık anahtar gibi davranan TR1 transistörü TR2 transistörünün toprak bağlantısını kesecektir. R2 üzerinden doğru polarmalandırılan TR2 transistörü iletime geçecek, röle enerjilenecek ve led yanacaktır. Elimizi butondan çektiğimizde kondansatör R1 ve potansiyometre üzerinden şarj olmaya başlayacaktır. Kondansatör gerilimi yaklaşık 0,7V’a yükseldiğinde TR1 transitörü iletime geçecek C-E arası kapalı anahtar gibi davranacaktır. Bunun sonucunda TR2 transitörünün beyzi toprağa bağlanmış olcaktır. Doğru polarmalandırılmayan TR2 transistörü kesime gidecek, röle enerjisi kesilecek ve led sönecektir. Potansiyometreyi B konumuna yaklaştırdıkça kondansatör daha yavaş dolacak ve ledin yanık kalma süresi uzayacaktır.

Görsel 1.1: Zaman gecikmeli duran devre

                MALZEME LİSTESİ

                İŞLEM BASAMAKLARI

1. Görsel 1.1’teki devreyi kurunuz.
2. Butonuna basarak devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
3. Potansiyometrenin orta ucu A ve B noktalarındayken butona basınız. Devrenin çalışmasını gözlemleyiniz.
4. Led’in sönük ve yanık durumunda Görsel 1.1’deki Transistörlerin beyz gerilimlerini ölçüp Tablo 1.1’e yazınız.

                SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER

Tablo1.1: Transistör beyz gerilimi ölçme

                SORULAR

1. İki transistör neden aynı anda aktif değildir?
2. Tersleme (değilini alma) işlemini hangi transistör yapmaktadır?
3. Zaman gecikmeli duran birçok farklı devre vardır. Bunları araştırıp çiziniz. Bu devre ile karşılaştırıp aynı işi yapan farklı devre tasarımları hakkında yorum yapınız.
4. C1 kondansatörü açık devre olursa devrenin çalışması nasıl etkilenir.