Görsel 1.1’deki devrede köprü diyotlarla doğrultma yapılmıştır. R1, R2 gerilim bölücü dirençlerle ve 12V zener ile IGBT’nin gate ucu 12V ile beslenmektedir. Optokuplörden girişinden verilen PWM sinyaline göre iletime geçerek IGBT’nin gate ucunun 0V, kesime giderek de IGBT’nin gate ucunun 12V olmasını sağlamaktadır. Görsel 1.3’te bir saykıldaki iletim ve kesim süreleri gösterilmektedir. IGBT’nin bir saykıldaki iletimde kalma süresi arttıkça lambanın parlaklığı artmaktadır.
Görsel 1.2’de C2 kondansatörü 555’in 7 numaralı ucu üzerinden deşarj olur. C1 kondansatörü D7 diyodu ve Ra üzerinden şarj, D8 diyodu ve Rb üzerinden deşarj olmaktadır. Ra’nın değeri ’u, Rb’nin değeri süresini belirler. Görsel 1.2’de saykıl (döngü) süresi T=0,693*(Ra+Rb)*C formülü ile bulunur. Eğer D7 ve D8 diyodu olmasaydı (D7 açık devre D8 kısa devre olursa) C2 kondansatörü Ra+Rb üzerinden şarj olurken, Rb üzerinden deşarj olurdu. O zaman T=0,693*(Ra+2Rb)*C olur ve potansiyometrenin değeri değiştiğinde değişken saykıl süreleri oluşurdu. PWM’de saykıl süresi sabitken değişimiyle çıkış gerilimi kontrol edilmektedir. ’un bir saykılda kapladığı yüzdeliğe Duty Cycle (Görev zamanı) denir. Duty Cycle = formülüle hesaplanır. %100’e yaklaştıkça çıkış gerilimi artmakta, %0’a yaklaştıkça çıkış gerilimi azalmaktadır.
Görsel 1.1: IGBT ile Dimmer uygulaması
Görsel 1.2: 555’li PWM devresi
Görsel 1.3: Kare dalga sinyalde bir saykıl
MALZEME LİSTESİ
| Adı | Özelliği | Sembolü | Görünüşü | Miktarı |
| IGBT | IRG4PC50KD (TO-247 kılıf) | 1 adet | ||
| Direnç | 330 | 1 adet | ||
| Direnç | 1k | 1 adet | ||
| Direnç | 4,7k | 1 adet | ||
| Direnç | 100k | 1 adet | ||
| Potansiyometre | 100k | 1 adet | ||
| Kondansatör | 1nf/16V | 1 adet | ||
| Kondansatör | 10nf/16V | 1 adet | ||
| Kondansatör | 100uf/400V | 1 adet | ||
| Diyot | 1N5408 | 5 adet | ||
| Diyot | 1N4007 | 2 adet | ||
| Diyot | BZV85C12 (12V Zener) | 1 adet | ||
| Optokuplör | 4N35 (DIL-06 kılıf) | 1 adet | ||
| 555 | IC (Entegre) (DIL-08 kılıf) | 1 adet | ||
| Lamba | 220V | 1 adet |
İŞLEM BASAMAKLARI
- Görsel 1.1’teki devreyi kurunuz.
- Görsel 1.2’teki devreyi kurunuz.
- Görsel 1.2’teki 555’in 3 numaralı bacağına osilaskop bağlayınız.
- Potansiyometreyi en az ve en çok direnç ayarlarına alarak osilaskop ekranını gözlemleyiniz.
- İki devrenin PWM giriş ve çıkışlarını birleştiriniz.
- IGBT dimmer devresi 220V ile çalışmaktadır. Bu yüzden devreye sadece öğretmeniniz enerji vermelidir!
- Potansiyometreyi en az ve en çok direnç ayarlarına alarak lambanın çalışmasını gözlemleyiniz.
- Devredeki elemanları inceleyiniz ve araştırınız. Devredeki görevlerini defterinize yazıp öğretmeniniz gözetiminde arkadaşlarınızın yazdıkları ile karşılaştırınız.
SORULAR
- Lambanın parlaklığını arttıran ve azaltan sebep nedir?
- PWM sinyali nedir?
- PWM sinyalini üreten devreler nelerdir?
- Duty Cycle (görev zamanı) kavramı nedir?
Devrede D6 diyodunun bozulmasının devre üzerine etkileri nelerdir?
No responses yet